ANTRENMAN VE KOŞU EKONOMİSİ

Sinem MAVİLİ

Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu

 

ÖZET

Bu çalışmada, Koşu Ekonomisini (KE) etkileyerı unsurlardan biri olan antrenman bo­yutu incelenmiştir. Antrenmanın, Maksimal Oksijerı Tüketimi (V02max) ve KE üzerindeki etkisi yapılan birçok araştırma ile kanıtlanmıştır. KE'nin özellikle uzun yıllar süren antren­manlar ile geliştiği ve aynı (V02max'a sahip iki koşucudan daha iyi KE'ne sahip olanının diğerine göre daha iyi performans sergilediği belirtilmektedir. Bu çalışmada, farklı araş­tırmacıların, farklı sürelerde kullandığı antrenman yöntemlerinin KE üzerine etkilerini ve dayanıklılık, kuvvet, eş zamanlı kuvvet ve dayanıklılık antrenmanlarının KE'ne katkıları in­celenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Koşu Ekonomisi, Antrenman, Oksijen Tüketimi, Maksimal Oksijer Tüketimi

ABSTRACT

In this study, Running Econoıny (RE was studied as one influencirıg factor of training. The influence of training on RE and Maximal Oxygen Consumption (V02max) was demonstrated by several studies. It is stated that RE was achieved after long years a training, and tıose who perform better performances witu equal (V02max) but higher RE In this article, the effect of different duration of training, and influence of endurance strength, and concurrent strength and endurance training on RE studies by different authors have been examined.

Key Words: Running Economy, Training, Oxygen Consumption, Maximal Oxygen Consumption

 

GİRİŞ

Dayanıklılık performansını belirleyerı dört temel unsur vardır. Bunlar: V02max, egzer­siz KE, Laktat/Wentilasyon eşiği ve Oksijen(02) kullanım kinetikleridir(Jones ve Carter, 2000). Bütün bu faktörler birbiriyle iletişim içindedir. KE birçok kaynakta belirli bir hızda ya da egzersiz şiddetinde kasların kullandığı 02 miktarı olarak tanımlanır(Jones ve Car­ter, 2000; McArdle ve Ark., 1996; Bassett ve Howley, 1997). KE kısa süren branşlardan çok, uzun süreli ve aerobik kapasitenin yüksek olmasını gerektiren sporlarda önemlidir (McArdle ve Ark., 1996). KE aynı V02max’a sahip olan sporcular arasındaki farkın görül­mesi bakımından önemlidir(Morgan ve Craib, 1992;Jones ve Carter, 2000; McArdle ve Ark., 1996). KE'deki bireysel farklılıklar performansa önemli ölçüde yansımaktadır. Mor­gan ve Craib'ın (1992) farklı V02max değerlerine sahip koşucuların 268 m.dk-1’lik koşu hızındaki V02 değerlerini ve 10 km performansını gösteren çalışması Şekil 1'de göste­rilmektedir.

 

Şekil 1: Elit erkek koşucuların 268 m.dk-1’daki supramaksimal oksijen alımı ve 10 km ya­rış zamanı arasındaki ilişki.

KE, birçok faktörden etkilenmektedir. Bu faktörlerden fizyolojik olanları; vücut ısısı, kalp atım hızı, ventilasyon, kas fibril tipi, cinsiyet, hava ve rüzgar direnci, yükselti, yor­gunluk, antrenman, sakatlık(antrenman azaltımı) ve sürantrenmandır(Morgan ve Craib, 1992), biyomekanik faktörler ise; vücut ağırlığı, vücut ağırlığı dağılımı, esneklik(eklem ha­reket genişliği), hız, adım uzunluğu/hızı, zemin reaksiyon güçleri, mekanik güç(Martin ve Morgan, 1992), Craws(1992) ise sporcunun psikolojik durumunun KE etkileyen diğer bir faktör olduğunu belirtmiştir(gerilim, kaygı, depresyon, yorgunluk gibi).

KE, çocuklarda yetişkinlere göre daha düşüktür. Çünkü çocuklar daha yüksek dinle­nik metabolik hızlara, daha büyük 02 solunumsal eşdeğerlerine, yüksek adım hızlarına ve uzunluğunda dezavantajlara sahiptir. Nornıal olarak aktif çocuklarda KE yaşla birlik­te düzenli olarak artar. Çocuklarda koşu tekniklerinin kısa süreli(2-3 ay) çalıştırılması KE gelişir. En az 2-3 aylık koşu antrenmanı ile çocuk ve adölesanlarda KE gelişmez ya da çok az gelişir(Krahenbuhl ve Williams, 1992). Ariens ve Ark. (1997) 13 ve 27 yaşlarındaki erkek ve bayanların uzunlamasına incelenmesinde, yaşla birlikte hem erkek hem bayanların belirli hızdaki V02'sinde bütün eğimlerde önemli ölçüde azalma belirlemişlerdir, yani hem erkek hem de bayanların KE'sinde yaşla birlikte anlamlı artışlar görülmüştür. Aynı zamanda KE relatif olarak ifade edildiğinden bayanlar erkeklerden bütün yaşlarda anlamlı olarak daha iyi KE'ne sahip olarak bulunmuşlardır.

Antrenman ve Koşu Ekonomisi

KE'deki farklılıklar uzun süreli antrenmana bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Kısa süreli antrenmanlarla edinilen koşu tekniğindeki düzelme KE'ni etkilememektedir(McArdl Ark., 1996). Çeşitli antrenman yöntemlerinin koşu ekonomisi üzerindeki uzunlama etkisinin gözlendiği çalışmalarda nispeten kısa sürelerdeki(6-11 hafta) arıtrenmanlarda KE'de değişim olmaması ya da çok az artış olduğu gözlenirken(tablo 1), uzun süreli renmanlarda (14 hafta- 5 yıl) farklı antrenman yöntemlerinin daha iyi mekanik verim koşu stilindeki değişimler, oksidatif enerji teminindeki değişimler ve motor ünite katılım şekillerinin optimizasyonu ile KE'de anlamlı artışlara yol açtığı görülmüştür(tablo 2) (Morgan ve Craib, 1992). Kuipers ve Keizer (1988), kısa süreli sürantrenmandan sonraki yetersiz toparlanmanın motor ünitelerin fazladan katılımı ya da uyarılması ile koşunun aerobik ihtiyacını arttırılabileceği açıklanmıştır.

Tablo 1: Antrenmanla birlikte KE'de kötüleşmenin veya değişimin olmadığı belirtilen çalışmaların özeti.

Araştırmalar

Denek grubu

Süre - Antrenman

V02 Değişimi

Daniels ve Ark.,1978

15 Rekreasyonel,

8 hafta; uzun mesafe

0%

 

Antrenmanlı, Erkek

ve interval antrenman

 

Lake ve Ark., 1990

15 Rekreasyonel,

6 hafta; uzun mesafe

3%

 

Aktif ve Erkek

 

 

Petray ve Krahenbuhl, 1985

50 Erkek Çocuk

11 hafta; uzun mesafe

0%

 

 

ve koşutekniğine giriş

 

Wilcox ve Bulbilian, 1984

7 Antrenmanlı Bayan

8 hafta; uzun mesafe

0%

 

 

ve intenıal antrenman

 

 

Tablo 2 Antrenmanla birlikte KE'de gelişmenirı oldu ju belirtilen çalışmaların özeti.

Araştırmalar

Denek gnıbu

Süre - Antrenman

V02 Değişimi

Conley ve Ark., 1984

1 Elit Erkek

18 hafta; uzun mesafe

-13%

 

 

ve interval antrenman

 

Conley ve Ark., 1984

1 Elit Erkek

9 ay; uzun mesafe ve

-5%

 

 

interval antrenman

 

Daniels ve Ark,1978b

11 Adölesan Erkek

2-5 yıl; orta ve uzun

-18%

 

 

mesafe antrenman

 

Patton ve Vogel, 1977

60 Antrenmansız,

6 ay; uzun mesafe

-10%

 

Antrenmanlı ve Erkek

 

 

Sjodin ve Ark., 1982

8 Antrenmanlı Erkek

14 hafta; normal ve

-3%

 

 

haftada bir AE koşusu

 

Svendenhag, Sjodin, 1982

16 Elit Erkek

22 hafta; uzun mesafe

-1 % den -4%.

 

 

interval ve tepe koşusu

Yıl-1

 

 

antrenmanı

 

 

Bransford ve Howley(1977) uzun mesafe erkek koşucularının, aktif erkeklere ve bayanlara ve uzun mesafe koşucusu bayanlara göre daha düşük V02 değerlerıne sahip ol­duğunu bulmuştur. Franch ve Ark.(1998) ise 39 rekreasyonel koşucuyu uzun mesafe, uzun interval veya kısa interval antrenman olnıak üzere 3 gruba ayırarak 6 hafta süreyle antrenman yaptırmışlar, sonuçta her üç grubun V02max'ı anlamlı olarak artarken, uzun mesafe ve uzun interval grubun KE'de anlamlı bir artış kaydetmişlerdir. Sonuçta akciğer rentilasyonundaki (VE) düşüşün KE'deki gelişimle ilişkili olduğunu(r=0.77) ve bunun aerobik gereksinimdeki azalmanın %25-70'inden sorumlu olduğunu açıklamışlardır. Kısa interval antrenman KE üzerine daha az etkilidir Kas fibril kompozisyonları ve koşu sıra­sındaki solunum değişim oranı, adım uzunluğu ve adım frekansı değişmemiştir.

Lake ve Cavanagh(1996), 6 haftalık koşu antrenmanında koşu tekniği ve ekonomisini incelemişler ve antrenmanın koşu ekonomisinde oluşturduğu değişimlerin biyomeka­ıik değişimlerden(koşu stili) çok fizyolojik faktörlere(V02max'ın yüzde kullanımı, KAH gibi) bağlı olduğu sonucuna varmışlardır. Jensen ve Ark.(1999), aynı yaş, vücut ağırlığı, V02max ve antrenman geçmişine sahip olan koşucularla , orientringçilerin KE'sini karşılaştırmışlardır. Orientringçilerin arazi koşularında daha iyi KE sergilemeleri, orientringçi­lerin yaptıkları özel antrenmana bağlanmıştır.

Xu ve Montgomery(1995), 14 erkek uzun mesafe koşucusunda V02max'ın %65 ve 80'inde atletizm pistinde yaptıkları 90 dk'lık koşuların öncesinde treadmilde ve koşular sonrasında ölçülen, hem relatif hem de absolut V02'ler arasında anlamlı artışlar vardır. V02max 'ın % 65 ve 80'inde yapılan 90 dk'lık koşular V02'deki anlamlı artışlar ve KE'ni değiştirmektedir. Pizza ve Ark. (1995), koşu ve kros antrenmanının antrenman hacmindeki artışlarla KE, ayak etki şoku, koşu performansı, dinlenik KAH ve kan basıncındaki değişiklikleri karşılaştırmışlardır. Kros antrenmanının arttırılnıası ile KE'deki artış, koşu antrenmanındaki artıştan anlamlı derecede yüksektir. RER karbonhidrat oksidasyonu ve laktat anlamlı olarak daha düşükken, her iki antrenman yöntemi sonrası ayak tepki şo­ku daha yüksektir. Sonuç olarak 40 günlük antrenman artımı kros antrenmanı için KE'ni azaltmış, karbondioksit oksidasyonunu azaltıp, her iki antrenman yönteminde de ayak tepki şokunu arttırmıştır.

Sproule (1998) sürekli koşu sırasında (V02max'ın %70-80 şiddetinde}, KE'nin bozul­duğunu ve KE'deki bozulmanın büyüklüğünün egzersizin süresi ve şiddeti arttıkça arttı­ğını açıklamıştır. Collins ve Ark.(2000) ise şiddetli interval antrenmanın koşu şeklindeki kinematik değişimlere neden olup-olmadığını, toparlanma süresinin koşu kinematikleri­ni etkileyip-etkilemediğini ve KE'deki değişimlerin koşu kinematiklerindeki değişimlerle ilgili olup-olmadığını araştırmışlardır. Bulgularına göre hızın baldır açısı, diz hızı ve adım uzunluğu üzerinde anlamlı bir etki oluşturduğu gözlenmiştir (p<0.05). 200 ve 268 m.dk­1'lık hızlarda ön test ve son test V02'leri ve çeşitli kinematik değişkenler arasındaki iliş­kiler anlamdı değildi(p>0.05). Genellikle toparlanma süresinin koşu ekonomisini ya da değerlendirilen kinematik değişkenleri ters olarak etkilemediği bulundu, bu da muhte­melen yorgunluğa bireysel uyumlardan kaynaklanma olduğunu belirtmişlerdir.

Billat ve Ark.(1999), 8 kişiye 4 hafta normal antrenman, 4 hafta ise V02max hızında aşırı yüklenmeli antrenman yaptırmışlar. Normal antrenman ile KE'de anlamlı gelişim olurken, V02max hızındaki interval antrenman ile performans ve performans ile ilgili ae­robik etkenlerde değişime rastlanmamıştır.

Zavorsky ve Ark.(1998), üç farklı toparlanma sürecinin kullanıldığı şiddetli interval ko­şuların KE üzerine etkilerini incelemişlerdir. Antrenmanı takiben 400 m'lik tekrarlar ara­sındaki toparlanma süresi artarken, algılanan zorlanma derecesi(RPE) de anlamlı olarak artmıştır(p<0.01). V02 yani KE 200 m.dk-1'de 38.5'ten 40.5 ml.kg-l.dk-1'e, 268 m.dk-1'da 53.1'den 54.5 ml.kg-l.dk-1'e artmıştır. Solunum değişim oranı (R), 200 m.dk-1'in koşuda 0.90'dan 0.78'e, 268 m.dk-1'lik koşuda 0.93'ten 0.89'a düşmüştür. Sonuçta KE'nin yüksek şiddetli antrenman sonrası artabileceği ve VO2, KAH ve R deki değişim­lerin tekrarlar arasındaki toparlanma süresinden bağımsız olduğu görülmüştür.

Glace ve Ark.(1998), 8 erkek ve bayanda 2 saatlik koşu sonrasında KE ve kuvvetteki değişimleri incelemişlerdir. Erkek ve kadınlar V02max'ın % 68.7-66.6'sında 2 saat koş muşlardır. Koşu sonrasında erkeklerin KE anlamlı olarak azalırken(p<0.001), bayanlarda değişmemiştir. 2 saatlik koşu sonrası sadece erkeklerde diz fleksiyon ve ekstansiyor kuvveti anlamlı olarak azalırken(cinsiyet etkisiXzaman), her iki cinste de kalçanın fleksiyon, abdüksiyon ve addüksiyon kuvveti azalmıştır. Diz ekstansör/fleksör kaslarının kuvvetindeki azalma erkeklere özgü iken kalça kuvveti azalmasında cinsiyet fakiörü etki değildi. Sonuç olarak 2 saatlik koşu sadece erkeklerde diz kuvveti ve KE'de değişiklikler oluşturmuştur.

Grant ve Ark.(1987), elit koşu performansının laktat eşiğindeki hız ve 4mM anaerobik eşikteki hızla yüksek olarak ilişkili(r=0.93) olduğunu, fakat V02max ve koşu ekonomisininin 3 km performansı ile daha az ilişkili olduğunu(r=0.86) bulmuşlardır. Bushman ve Ark.(1997), elit koşucularda 4 haftalık derin sudaki koşu antrenmanının 5 km performan zamanı  KE(submaksimal O2 tüketimi), laktat eşiği, koşu hızı veya V02max üzerindeki herhangi bir anlamlı etkisine rastlanmamıştır.

Kyrolainen ve Ark. (2000), triatletlerde maraton koşusunun KE ve koşu mekanikleri üzerindeki etkisini araştırmışlardır. Maraton sonrasındaki 5 dk'lık submaksimal koşu testinde solunan ve soluk verilen havadaki 02 farkı yüzdesi ve R'deki anlamlı azalma ile bir­ikte, 02 tüketimi(KE), ventilasyon ve KAH'da anlamlı artış görülmüştür. Adım sıklığı çok artarken, adım uzunluğunda benzer bir azalma gözlenmiştir. Sonuçlar azalan KE'nin koşu mekaniklerindeki değişimlerle açıklanamayacağını artan fizyolojik yüklenmenin çeşitl­i mekanizmalara neden olduğunu, yoğun enerji olarak kullanımının artışı, vücut ısısı düzenleme gereksinimlerinin artışı ve muhtemel kas hasarı gibi, açıklanmıştır.

Brisswalter ve Legros(1994) yaptıkları çalışmada uzun mesafe koşularının orta me­safe koşucularından daha yüksek V02max değerlerine sahip olmalarına karşın, yıl içinde ilk ve son sezon arasında V02max'ın %60-80'de yapılan egzersizlerde KE açısından fark­ı olmadıklarını bulmuşlardır. Pereira ve Ficedson (1997) elit ve orta düzeyde antrenman­lı erkek denekler arasındaki KE farklılıklarını incelemişler ve elit koşuculardaki steady state V02'sinde ortalama değişim katsayısının orta düzeydeki koşuculardan anlamsız olarak daha küçük olduğunu bulmuşlardır(elitlerde= %1.77;orta düzey= %2.00, p>0.05). bu biyolojik değişimin %94'ünün KE'deki bireysel değişimden kaynaklandığı bulunmuştur. Ayrıca bu çalışmada laktat eşiğinin altındaki iş yükleri ile koşu ekonomisi­nin daha dengeli ölçümlerinin yapılabildiği görülmüştür.

Billat(2001) bir çok çalışmada sopramaksimal aralıklı egzersizin (V02max'ın %130­-160 arasındaki) V02max ya da koşu ekonomisindeki artışa sebep olduğunu açıklamıştır. Daniels ve Daniels (1992), elit erkek ve bayan koşucuların KE karşılaştırmışlar ve erkek­lerin aynı absolut hızlarda kadınlardan daha iyi KE'ne sahip olduğu(yani daha az 02 kul­landıkları), fakat relatif olarak (%V02max) KE'lerinde farklılık olmadığı görülmüş aynı V02max'a ya da KE'ne sahip erkek ve bayanlar karşılaştırıldığında erkekler daha iyi bir aero­bik profile sahıp olduğu görülmüştür.

Kuvvet Antrenmanı ve Koşu Ekonomisi

Bazı çalışmalarda kuvvet antrenmanının KE üzerindeki etkilerinden bahsedilmekte-dir(Bishop ve Ark., 1999; Tanaka ve Swensen, 1998; Paavolainen ve Ark., 1999; Brett ve Ark., 1996). Bazı çalışmalarda antrenmanın KE üzerine etkisi olmadığı açıklanırken(Bis­hop ve Ark., 1999; Marcinik ve Ark., 1991), bazılarında da kuvvet antrenmanının KE ve performans üzerinde etkili olduğu açıklanmaktadır(fanaka ve Swensen, 1998; Paavola­inen ve Ark., 1999). Johnson ve Ark. (1995), orta ve yüksek şiddetli düşük hacimli kuv­vet antrenmanının, dayanıklılık antrenmanıyla birlikte alt ve üst ekstremite kuvvetiyle önemli ölçüde KE arttırdığı açıklanmıştır. KE'deki bu değişimin sebebi artan bacak kuv­vetinin mekanik verimliliği ve motor ünite katılım şekillerini arttırması gösterilrnektedir. Tanaka ve Ark.(1998), kuvvet antrenmanının antrenmansız bireylerde mutlak submaksi­mal iş yüklerinde elektromyografi/kas gerilimini azaltıp KE'ni arttırdığını bulmuşlardır. Bunların yanında, birçok çalışmada eş zamanlı kuvvet ve dayanıklılık antrennıanı ile V02max’ta ve fibril tiplerinde anlamlı gelişmelerin olduğu bildirilmekte fakat KE hakkında bir ölçüm yapılmadığı için herhangi şey söylenmemektedir(Sale ve Ark., 1990; Behm ve St­.Pierre, 1998; Leveritt ve Ark., 1999; Hunter ve Ark., 1987). Bu çalışmalarda görülen Tip I kas fibril yüzdesindeki anlamlı artışa bakılarak KE'de de gelişim olduğu söylenebilir. Çünkü Tip I kas fibril yüzdesinin fazla olması aerobik kapasitenin yüksek olması ile ilgi­lidir.

Sale (1992), antrenmanla kazanılan artan sinir kas kontrolünün kas yoğunluğunun daha sıkı düzenlenmesini ve kas esnekliğinin daha iyi kullanımını sağlayarak KE'ni arttırılabildiğini açıklamıştır. Ayrıca maksimal hızdaki kasılmaların kullanıldığı antrenmanı motor ünitelerin daha iyi katılımını ya da antogonist kas gruplarının daha az kasılmasını sağlayarak ekonomiyi arttırabilmesi mümkündür{Jones ve Carter, 2000).

SONUÇ

Antrenmana bağlı olarak KE'de gelişim olduğu açıkça görülmektedic Özellikle V02max 'ın %60-85'i arasındaki 4-6 haftalık interval antrenman ile KE gelişmektedir. KE'de antrenmana bağlı gelişim için antrenmanın uzun süreli olması(birkaç yıl) gerekmektedir. Uzun mesafe koşucuları, orta mesafe koşucularından daha ekonomiktirler. Ayrıca çocuklar yetişkinlerden daha az ekonomiktir Antrenman geçmişi KE üzerinde oldukça etkilidir, özellikle uzunlamasına veriler bunu göstermektedir. Fakat yaşlanma ile KE'deki değişimi gösteren veriler çok azdır, bu yüzden bu konuda çalışma yapılmalıdır. Ayrıc kuvvet ve eş zamanlı(concurrent) kuvvet ve dayanıklılık antrenmanı ile kuvvette olduğu kadar, V02max'ta ve KE'de de önemli gelişmeler olmaktadır.

Yapılan çalışmalarda KE genellikle V02max'ın %60-80'ne denk gelen hızlarda incelenmıştir. Fakat V02max'ın %90 ve yukarısındaki hızlardaki KE farklılıklarını ve antrenmanın bu hızlara etkilerini incelemek gerekmektedir. Bu konuda oluşturulacak yöntemler dikkatlice planlanmalıdır.

KAYNAKÇA

Ariens, G.A., Mechelen, W., Kemper, H.C., Twisk, J.W. (1997). " The Longitudinal development Running Economy in Males and Females Aged Between 13-27 Years: The Amsterdr Growth and Healty Study". Eur.J.AppLPhysiol. 76(3). 214-220.

Bassett, D.R., Howley, E.T (1997). "Maximal Oxygen Uptake: "Classical" Versus "Contemporaı Viewpoints". Med.Sci.Sports.Exerc. 29(5). 591-603.

Behm, D.G., St-Pierre, D.M.M. (1998). "The Effects of Strength Training and Disuse on the Me hanisms of Fatigue". Sports Med. 25(3). 173-189.

Billat, VL., Flechet, B., Petit, B., Mariaux, G., Koralsztein, J.P (1999). "Interval Training at V02mı Effects on Aerobic Performance and Overtraining Markers". Med.Sci.Sports.Exerc.31(1) 156-163

Billat, L.V (2001). "Interval Training for Performance: A Scientifıc and Empirical Practice. Spec

Raca~mmendations for Middle-and L.ony Distanee Running. Part U: Anaerobic Interval Tra­ining". Sports Med. 31(2). 75-90.

Bishop, D., Jenkins, D.G., Mackinnon, t_.T., McEniery, M., Carey, M.F (1999). "The Effects of Strength Training on Endurance Perforınance and Muscle Characteristics". Med.Sci.Sports.Exerc.31(6). 886-891.

Bransford, D.R., Howley, E.T (19979. "Oxyyen Cost of Running in Trained and Men and Women". Med.Sci.Sports.Exerc. 9(1). 41-45.

Brisswalter, J., Legros, P (1994). "Vaıiability in Energy Cost of Running During One Training Se­ason in High Level Runners". J.Sports.Med. 34(2). 135-140.

Bushman, B.A., Flynn, M.G., Andres, FF, Lambert, C.F?, Taylor, M.S., Braun, W.A. (1997). "Effect of 4 Week of Deep Water Run Traininy on Running Performance". Med.Sci.Sports.Exerc. 29(5). 694-703

Collins, M.H., Pearsall, D.J., Zavorsky, G.S., Bateni, H., Turcotte, R.A., Montgomery, D.L(2000). " Acute Effects of Intence Training on Rurıning Mechanics". J.Sorts.Sci. 18(2). 83-90.

Crews, D.J. (1992). "Psychological State and Runniny Economy". Med.Sci.Sports.Exerc. 24(4). 475-482.

Daniels, J., Daniels, N. (1992). "Running Economy of Elite Male and Elite Female Runners". Med.Sci.Sports.Exerc. 24(4).483-498.

Dorezal, B.A., Potteiger, J.A. (1996). "Resistance Training for Endurance Runners During the Off­Season". Strerıgüı and Conditionirıg.June 7-10.

Franch, J., Madsen, K., Djurhuus, M.S., Pedersen, PK. (11998). "Irnproved Runniny Economy Fol­lowing Intensified Training Correlates With Ventilatory Demands". Med.Sci.Sports.Exerc. 30(B). 1250-1256.

Glace, B.W., McHugh, M.P, Gleim, G.W. (1998). "Eftects of a 2 - hour Run on Metabolic Economy and Lower Extremity Strength in Men and Women". J.Orthop.Sports.Phys.Ther. 27(3}. 189-196.

Grant, S., Craig, L, wilson, J., Aitchison, T. (1997). "The Relationship Between 3 km Running Per­formance and Selected Physiological Variables". J.Sports.Sci. 15(4). 403-410.

Hunter, G., Demment, R., Miller, D. (1987). " Developınent of Strenyth and Maximum Oxygen Up­take During Simultaneus Training for Strength and Endurance". J.Sports.Med.?7(3).269­275.

Jensen, K., Johansen, L., Karlckainen, O.P. (1999). "Economy in Track Runners and Orienteers Du­ring Path and Terrain Running". J.Sports.Sci. 17(12). 945-950.

Johnson, R.T.E., Quinn, J., Kertzer, R., Vromau, N.B. (1995). "Improviny Runniny Eccırıcxny Tfıro­ugh Strength Training".NSCA Joumal. 17(4). 7-12.

Jones, A.M., Carter, H. (2000). "The Effects of Endurance Training on Parameters of Aerobic Fit­ness". Sports Med. 29(6). 373-386.

Krahenbuhl, G.S., Williams, TJ. (1992). "Running Economy: Changes With Age Durirıg Childhood and Adolescence". Med.Sci.Sports.Exerc. 24(4). 462-466.

Kuipers, H. (1998). "Overtraininy in Elite Athletes". Sports Med. 6. 79-92.

Kyrolainen, H., Pullinen, T, Candau, R., Avela, J., Huttunen, P., Komi, PV. (2000). " Effects of Ma­rathon Running on Running Economy and Kinematics". Eur.J.Appl.Physiol. 82(4). 297-304.

Lake,M.J., Cavanagh, PR. (1996). "Six Weeks of Training Does Not Change Runniny Mechanics or Improve Running Economy". Med.Sci.Sports.Exerc. 28(7). 860-869.

Leveritt, M., Abernethy, PJ., Barry, B.K., Logan, PA., (1999). " Concurrent Strength and Endurs ce Training". Sports Med.28(6). 413-427.

Marcinik, E.J., Potts, J., Schlabach, G., Will, S., Dawson, P, Hurley, B.F (1991). "Efiect of Strenç training on Lactate Threshold and Endurance Performance". Med.Sci.Sports.Exeuc. 23( 739-743.

Martin, PE., Morgan, D.W. (1992). "Biomechanical Consideration for Economical Walking aı Running". Med.Sci.Sports.Exerc. 24(4). 467-474.

McArdle, W.D., Katch. FL, Katch, VL. (1996). Exercise Physiology. USA: Williams and Williar Pub.

Morgan, D.W., Craîb, M. (1992). "Pfıysioloyical Aspects of Running Econom} Med.Sci.Spotts.Exerc. 24(4). 456-461.

Paavolainen, L., Hakkinen, K., Hamalainen, L, Nummela, A., Rusko, H. (1999). "Explosive-Streng Training Improves 5-km Runnig Time by Improving Running Economy and Muscle Powe J.AppLPhysio1.86(5). 152 7-1533.

Pereira, M.A., Freedson, P.S. (1997). "Intraindividual Variation of Running Economy in Flighty Tr ined and Moderately Males". Int.J.Sports.Med. 18(2). 118-124.

Pizza, FX., Flynn, M.G., Starling, R.D., Brolinson, PG., Sigg, J., Kubittz, E.R., Davenport, R. (1995). "Run Training vs Cross Training: Irıfluence of Increased Training on Running Ec nomy, Foot Impact Shock and Run Performance". IntJ.Sports.Med. 16(3). 180-184.

Sale, D.G., Jacobs, M.L, Garner, A.S. (1990). "Interaction Between Concurrent Strength and E durance Training". J.AppLPhysiol.68(1). 260-270.

Sproule, J. (1998). "Running Ecanomy Deteriorates Following 60 min oi Exercise at 80 % V02max Eur. J.Appl.Physiol.Occup.Physiol. 77(4). 366-371.

Tanaka, H., Swensen, T {1998). "Impact of Resistance Training on Endurance Performance Sports Med. 25(3). 191-200.

Xu, F, hlontgomery, D.L. (1995). "Effect of Prolonged Exercise at 65 and 80 % of V02max on Ruı ning Economy".IntJ.Spor[s.Med. 16(5). 309-322

Zavorsky, G.S., Montgomery, D.L., Pearsall, D.J. (1998). "Effects of Interval Workouts on Runnir Economy Usiny Three Recovary Durations". Eur.J.AppLPhysiol. 77(3). 224-230.

 

 

 

Yayına Hazırlayan : Mehmet KIRBULUT